19η Μαΐου: Ημέρα Μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου.
Η Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου από τους Τούρκους στην περίοδο των ετών 1914 – 1923 είναι από τις μεγαλύτερες τραγωδίες του Ελληνισμού. Το μέγεθος της απώλειας είναι ανυπολόγιστο.
Πριν τον 1ο Παγκόσμιο Πόλεμο ο ελληνικός πληθυσμός του Πόντου αριθμούσε τουλάχιστον 700.000 με βάση την θρησκεία και ξεπερνούσε το ένα εκατομμύριο ως Εθνότητα. Αποτελούσε πάντα τον στόχο των τούρκων για εξόντωση , δεδομένου ότι δεν κατάφεραν να τον αφομοιώσουν και να τον αφανίσουν πολιτισμικά, παρά τις βιαιότητες και πιέσεις που εξαπέλυαν. Στον ιστορικό Πόντο με την δημιουργική επιμονή και θυσίες των γηγενών Ελλήνων υπήρχε σχεδόν σε κάθε χωριό από το 1880, ήδη, και ένα σχολείο. Τα σχολεία αυτά ήταν περισσότερα σε αντιστοίχηση με τον ελλαδικό χώρο, συντηρούνταν δε με τις συνεισφορές του Ρωμαίικου πληθυσμού. Έως τον 1ο Π.Π. στον Πόντο υπήρχαν 1850 εκκλησίες και μοναστήρια, 1401 σχολεία και εκπαιδευτικά ιδρύματα όπου μαθήτευαν 85.570 μαθητές , συμπεριλαμβανομένου του από το 1682 περίφημου εκπαιδευτικού Ιδρύματος «Φροντιστήριον της Τραπεζούντος». Το 1914 στον στον ιστορικό Πόντο λειτουργούσαν 1047 Σχολεία, 11 Γυμνάσια , 14 Εκπαιδευτικά ιδρύματα με 76.000 μαθητές και 1247 εκπαιδευτικούς.
Στην διάρκεια του 1ου Π.Π. εκτοπίζονται από τα παράλια του Πόντου περίπου 300.000 άνθρωποι. Στην παγωνιά και στο χιόνι γυναίκες με βρέφη στα χέρια, παιδιά, γέροι οδηγούνταν σε μία πορεία στα βάθη της Ασίας χωρίς τέλος , στο πουθενά. Με τουρκικό διάταγμα απαγορεύεται σε οποιονδήποτε, επ’απειλή σύλληψης και φυλάκισης , να προσφέρει ή να πουλήσει στα γυναικόπαιδα νερό ή τροφή. Ο τρόπος αυτός της εξόντωσης των γυναικοπαίδων υποδεικνύεται στους τούρκους από τον γερμανό στρατηγό Liman von Sanders στα πλαίσια εξυπηρέτησης των στόχων της Γερμανίας , που θεωρεί τους Έλληνες επικίνδυνους για τα συμφέροντά της στην περιοχή.
Στις 19 Μαΐου 1919 ο Μουσταφά Κεμάλ αποβιβάζεται στην Αμισό (Σαμψούντα) με σκοπό να εντείνει το εθνικιστικό κίνημα των τούρκων και να πετύχει την πλήρη εξόντωση των αυτοχθόνων Ελλήνων. Εξαπολύοντας τσέτες και στρατό οι τούρκοι βιαιοπραγούν, βασανίζουν και δολοφονούν με άγριους τρόπους , ληστεύουν και καταστρέφουν ελληνικά σπίτια και χωριά. Στήνουν στην Αμάσεια «ειδικό δικαστήριο» και με συνοπτικές διαδικασίες απαγχονίζουν εκατοντάδες διανοούμενους της πνευματικής και πολιτικής ηγεσίας του Πόντου. Στην περιφέρεια της Αμάσειας από τους 183.000 κατοίκους εξοντώθηκαν οι 134.078. Η βαρβαρική επέλαση , τα ανείπωτα βασανιστήρια και οι μαζικές δολοφονίες παιδιών , γυναικών , γερόντων και ανδρών καταγράφονται παντού στον Πόντο.
Οι επιλογές των ελλαδικών κυβερνήσεων και οι σκοπιμότητες των ξένων δυνάμεων της εποχής στοίχησαν στον πλέον ακμαίο Ελληνισμό τουλάχιστον 353.000 νεκρούς , την έξοδο από τα πατρογονικά μας εδάφη και δύσκολο μέλλον για τις επόμενες γενεές. Όσοι σώθηκαν , προσφυγοποιήθηκαν σε διάφορες χώρες ( Ευρώπης , Ρωσίας , ΗΠΑ ),αφήνοντας πίσω τους χιλιάδες νεκρούς , πόλεις , χωριά και ναούς χιλιετιών. Μεγάλο τμήμα ενσωματώθηκε στην νέα Ελλάδα , με πολύτιμη συμβολή στην πορεία της ιστορίας της.
Το 1994 , μετά από μακροχρόνιο αγώνα , η Βουλή της Ελλάδος , με καθυστέρηση δεκαετιών έναντι της υποχρέωσής της για δικαίωση των Μαρτύρων και Ηρώων της Γενοκτονίας , καθιέρωσε επίσημα με νόμο την 19η Μαΐου ως Ημέρα Μνήμης της Γενοκτονίας του Ποντιακού Ελληνισμού.
Μεντεσίδης Χαράλαμπος
