Ο έλεγχος του νου

Κάθε μορφή ηγεσίας είχε ανέκαθεν σαν πρωταρχικό της μέλημα τον έλεγχο της σκέψης και, μέσω αυτής, της συμπεριφοράς όσων ανθρώπων την ενδιέφεραν. Στόχος αυτής της επιδίωξης είναι πάντοτε άνθρωποι, επειδή μόνο αυτοί μπορούν, με όπλο την σκέψη, να διευκολύνουν ή να απαγορεύσουν την υλοποίηση των όποιων σχεδίων της.

Κάθε είδους, εύρους και μεγέθους πληθυσμιακή ομάδα (άντρες, γυναίκες, παιδιά, εργαζόμενοι, στρατιώτες, πολίτες, εχθροί, φίλοι, προϊστάμενοι, συνεργάτες, υφιστάμενοι κ.λ.π.) αποτελεί στόχο τέτοιων μεθοδεύσεων από την κάθε μορφής ηγεσία, με γνώμονα πάντοτε την εξυπηρέτηση των επιδιώξεών της.

Όπλο στον πόλεμο ελέγχου της σκέψης είναι οτιδήποτε θα εξυπηρετούσε τους σκοπούς αυτών που επιχειρούν τον έλεγχο. Κάθε κατάλληλα προσχεδιασμένη δραστηριότητα (συγκεντρώσεις, διαδηλώσεις, πολιτιστικές εκδηλώσεις, κ.λ.π.) με τα κατάλληλα μέσα (πανό, λάβαρα, αφίσες, μουσική, τραγούδια) και μεθοδεύσεις (διαφημίσεις, διαμόρφωση ραδιοτηλεοπτικών προγραμμάτων, χαλκευμένη ενημέρωση, αμφιλεγόμενες νομοθετικές ρυθμίσεις κ.λ.π.) είναι τα πλέον συνήθη όπλα σ’ αυτόν τον αφανή αλλά αμείλικτο πόλεμο.

Από το «Ίτε παίδες Ελλήνων» και τους άλλους παιάνες της αρχαιότητας μέχρι την ιερή ιαχή «Αέρα» του Ελληνο-ιταλικού ‘Επους και από τον μεσαιωνικό τελάλη μέχρι τις σημερινές διαφημίσεις και την τεράστια βιομηχανία της επικοινωνίας και των ΜΜΕ που έχει στηθεί, επιδιώκεται πάντοτε η εκδήλωση, ανάλογα με την περίπτωση, τέτοιας συμπεριφοράς, που να εξυπηρετεί τα σχέδια αυτών που προσπαθούν να ελέγξουν την σκέψη των ανθρώπων-στόχων τους.

Βέβαια, στην περίπτωση των ελληνικών πολεμικών παιάνων και ιαχών απώτερος στόχος των ηγετών μας ήταν η δια της ανύψωσης του ηθικού των μαχομένων Ελλήνων προάσπιση της πατρίδας μας από εχθρικές επιβουλές. Οι επιδιώξεις των ηγετών ταυτίζονταν με τις επιθυμίες των υπ’αυτούς.

Αυτό όμως δεν συμβαίνει συχνά. Ειδικά σήμερα, οι ηγεσίες (πολιτικές, οικονομικές, επιχειρηματικές κ.λ.π.) επιδιώκουν συμπεριφορές που να εξυπηρετούν πλέγματα εφήμερων ιδιοτελών συμφερόντων και όχι διαχρονικές ηθικές αρχές και αξίες.

Έχουμε φθάσει στο σημείο να έχει αναπτυχθεί η επιστήμη της Επικοινωνιολογίας, με κατ’ εξοχήν αντικείμενό της τον έλεγχο της σκέψης και της συμπεριφοράς των πληθυσμιακών ομάδων, που στοχοποιεί κάθε φορά, προς την κατεύθυνση της εξυπηρέτησης των σκοπών του εκάστοτε μεγαλόσχημου πελάτη (πολιτικό κόμμα, επιχειρηματικός όμιλος, κρατικός φορέας κ.λ.π.)

Ο δρόμος για την ευόδωση τέτοιων σχεδίων περνά μέσα από την αποδυνάμωση του ηθικού, ιδεολογικού και πολιτισμικού υπόβαθρου των ομάδων-στόχων. Όσο περισσότερο απομακρυνθούν από το υπόβαθρο αυτό, τόσο ευκολότεροι στόχοι θα είναι. Και το όχημα γι’ αυτήν την απομάκρυνση είναι η απουσία της ουσιαστικής παιδείας, που αναπτύσσει την κριτική σκέψη και διατηρεί στο ύψος τους τις διαχρονικές ηθικές αξίες, τις οποίες μας κληρονόμησαν ο Υιός του Ανθρώπου και όλα τα φωτισμένα μυαλά της ανθρωπότητας, μέσα από το διάβα στης Ιστορίας.

Επομένως το αποτελεσματικότερο αμυντικό όπλο στον πόλεμο αυτό είναι :

Η παιδεία που αναπτύσσει την κριτική σκέψη

και όχι η εκπαίδευση του παπαγαλίζειν που δημιουργεί μόνο ειδικευμένους (αλλά απαίδευτους) εργάτες. Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να διατηρήσουμε ελεύθερη την σκέψη μας και να μείνουμε ελεύθεροι από την υποδούλωση που προωθείται ύπουλα και μεθοδευμένα, αργά και βασανιστικά από τα σημερινά επίσημα και ανεπίσημα κέντρα εξουσίας.

Κλείνοντας, μου έρχεται στο μυαλό μία από τις σοφότερες διδαχές, που μας άφησε κληρονομιά ο Μεγάλος Δάσκαλος του Γένους, ο Ρήγας Φεραίος, και που ποτέ δεν ξεχνώ. Μία σκέψη πραγματικά ελεύθερη και περισσότερο επίκαιρη από ποτέ :

«Λεύτερος είναι όποιος λεύτερα συλλογάται»

ΤΟ ΠΑΡΟΝ ΑΡΘΡΟ ΑΠΗΧΕΙ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ ΤΙΣ ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ ΤΟΥ